مسئولیت اجتماعی شرکتی تکنیکی برای پیروزی در ماراتن کسب‌وکار‌ها

مقدمه‌ای بر مسئولیت اجتماعی شرکتی

 490 سال پیش از میلاد مسیح (ع)، نبرد بسیار بزرگ و مهمی در دنیای باستان رخ داد؛ نبردی که طرفین آن در شرایطی سخت و طاقت‌فرسا برای رفع تهدید‌ها و خلق مزیت‌های جدید با یکدیگر به منازعه پرداختند. آن نبرد معروف امروزه به‌عنوان نبرد ماراتن شناخته می‌شود و تداوم صحنه‌‌ای از آن را می‌توان در مسابقه دو ماراتن دید؛ مسابقه‌ای که شرط پیروزی در آن برخورداری از استقامت در عین توجه به شرایط محیط است.

 ماراتن اما هنوز هم ادامه دارد؛ شکل و رنگ آن تغییر کرده ولی رفع تهدید‌ها و خلق مزیت‌های جدید به‌عنوان زمینه‌های این نبرد در رقابت بین کسب‌وکارهای مختلف امروزی هم دیده می‌شود. پیروزی در ماراتن کسب‌وکارها اما شکل متفاوت‌تری نسبت به ماراتن باستان دارد؛ در اینجا صرفاً داشتن منابع بیشتر گلبانگ پیروزی را به‌همراه ندارد بلکه تکنیک‌های استفاده از منابع نویدبخش دستیابی به مزیت جدید و موفقیت در رفع تهدید است.

حال شاید بسیار کنجکاو شده‌اید تا تکنیک‌های پیروزی در نبرد ماراتن کسب‌وکارها را پیدا کنید؛ شاید هم همین الان با گوگل در‌دودل کنید و از او بخواهید تا به شما پاسخ دهد «چگونه در نبرد ماراتن کسب‌وکار پیروز شویم؟» ولی بگذارید تا پاسخ صدای بلند تفکر شما را بدهم؛ من تکنیک «مسئولیت اجتماعی شرکتی» یا CSR را به شما معرفی می‌کنم. مسئولیت اجتماعی شرکتی به‌عنوان تعهد کسب‌وکار شما نسبت به جامعه درک می‌شود و ‌مجموعه فعالیت‌هایی است که کسب‌وکار شما به‌منظور حداکثر کردن اثر مثبت عملیات خود بر جامعه انجام می‌دهد.

چگونه از مسئولیت اجتماعی شرکتی بهره ببریم؟

بهره‌برداری از تکنیک مسئولیت اجتماعی شرکتی مسلتزم نگرش درست پیرامون آن است؛ اگر در یک کسب‌وکار تئوری سهام‌دار نسبت به تئوری ذینفع غالب باشد این کسب‌وکار به‌د‌لیل تلاش برای به حداکثر رساندن ثروت مالکان خود در مقابل توجه به عموم، کارکنان، محیط زیست و غیره موفقیت چندانی در بهره‌گیری از تکنیک مسئولیت اجتماعی شرکتی نخواهد داشت بنابراین بینش خود نسبت به شیوه کسب‌وکارتان را تغییر دهید.

جامعه هدف خود را صرفاً به چشم ریال، دلار و یورو نبینید؛ حس تعهد به جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید پیش‌نیاز مهمی در بهره‌گیری از مسئولیت اجتماعی شرکتی است. شما باید به ارزش‌های جامعه و ذی‌نفعان خود احترام بگذارید و در استراتژی‌های کلان کسب‌وکارتان بهبود کیفیت زندگی شهروندان را مورد توجه قرار دهید و تلاش کنید تا معادله هزینه-فایده را صرفاً به شکل پولی آن نبینید؛ خلاصه‌تر آنکه برای بهره‌گیری از تکنیک مسئولیت اجتماعی شرکتی تفکر حاکم بر کسب‌وکار باید مصداق ضرب‌المثل «تو نیکی می کن و در دجله انداز که ایزد در بیابانت دهد باز» باشد. با این حال فراموش نکنید که مسئولیت اجتماعی شرکتی در مزایای خود که به آن خواهیم پرداخت پاداش‌های پولی هم برای شما خواهد داشت.

گونه‌های مختلف مسئولیت اجتماعی شرکتی

ما تکنیک مسئولیت اجتماعی شرکتی را به‌عنوان تکنیکی ساده برای رفع تهدیدها و خلق مزیت‌های جدید در ماراتن کسب‌وکارها معرفی کردیم؛ اما لازم است تا بدانید مسئولیت اجتماعی شرکتی چه انواعی دارد و چگونه برای هر یک از این حیطه‌ها متناسب با کسب‌وکارتان تصمیم بگیرید. در منابع مختلف چهار گونه مسئولیت اجتماعی معرفی شده که این چهارگونه عبارتند از مسئولیت اقتصادی، قانونی، اخلاقی و اختیاری.

مسئولیت اقتصادی:‌ در حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتی، مسئولیت اقتصادی مبنایی‌ترین حوزه مسئولیت است. در این حوزه مسئولیت کسب‌وکار شما ارائه سود بیشتر به سهامداران و انجام تعهدات مالی کسب‌وکار نظیر پرداخت دستمزدها، مالیات‌ها و موارد مشابه دیگر را انجام می‌دهد. عمل به مسئولیت اقتصادی تداوم کسب‌وکار شما را در ساده‌ترین شکل آن ممکن می‌سازد.

مسئولیت قانونی: تبعیت از قانون لازمه یک راه‌اندازی و توسعه یک کسب‌وکار است. بدون تبعیت از محدودیت‌ها حقوقی نمی‌توانید تداوم فعالیت‌های خود تضمین کنید. فراموش نکنید برای به‌دست آوردن مسئولیت اجتماعی شرکت در حوزه قانونی شما باید ابتدا مسئولیت‌های اقتصادی خود را انجام دهید. بگذارید تا با یک مثال رابطه بین این دو حوزه مسئولیت را شفاف‌تر توضیح دهم؛ فرض کنید شما کارمندانی را استخدام کرده‌اید که برابر دستورالعمل حقوق و دستمزد سال 1399 موظفید تا بیش از یک میلیون و هشتصد هزار تومان مطابق ساعات کاری مشخص ماهانه به آن‌ها پرداخت کنید. حال اگر شما کمتر از این میزان دستمزد را به کارمندان استخدام شده پرداخت نمایید با عمل نکردن به حوزه مسئولیت اقتصادی، اقدامات لازم در حوزه مسئولیت قانونی را هم نقض کرده‌اید.

مسئولیت اخلاقی: این حوزه از مسئولیت اجتماعی شرکتی به آفرینش اصول اخلاقی در کسب‌وکارها کمک می‌کند؛ اصول اخلاقی سبب می‌شوند تا کسب‌وکار شما به‌عنوان یک کسب‌وکار اخلاقی شناخته شود. این نکته نیز باید مد نظر قرار گیرد که مسئولیت اخلاقی شامل فعالیت‌هایی است که لزوماً در قانون مورد اشاره قرار نگرفته است اما جامعه از محیط کسب‌وکار شما انتظار احترام، اجتناب از آسیب‌های اجتماعی، جلوگیری از خسارت و غیره را دارد. بنابراین گزینه‌هایی مانند فرهنگ سازمانی مبتنی بر احترام و سیستم جامع ارتباط با مشتری می‌تواند به انجام اقدامات مؤثر در حوزه اخلاقی مسئولیت اجتماعی شرکتی کمک کند.

مسئولیت اختیاری: این حوزه مسئولیت مجموعه فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که برگ برنده شما در ماراتن کسب‌وکارهاست. حوزه اختیاری مستقیماً هدفش خدمت به جامعه است. شناخت دقیق از منابع به انجام فعالیت‌های این حوزه از مسئولیت اجتماعی شرکتی کمک می‌کند. کمک کسب‌وکار شما به رفع فقر در مناطق حاشیه‌نشین، کمک به افزایش نرخ سواد در جامعه، کمک به سلامتی گروه‌های آسیب‌پذیر، انجام اقدامات ویژه در فجایع طبیعی و موارد مشابه از جمله فعالیت‌هایی است که در این حوزه می‌توان انجام داد.

مزایای مسئولیت اجتماعی شرکتی برای کسب‌وکار

مسئولیت اجتماعی شرکتی با اثرگذاری مثبت روی جامعه منجر به کسب مزیت‌های فراوان برای کسب‌وکار شما می‌شود؛ نخستین مزیت بهره‌گیری از این تکنیک شکل‌گیری تصویر برند مناسب بین جامعه هدف کسب‌وکارتان است. فراموش نکنید برای شکل‌گیری این تصویر مناسب شما نیاز دارید تا  مسئولیت اجتماعی شرکتی خود را تبلیغ کنید همان کاری که شرکت‌های معتبر دنیا انجام می‌دهند. شکل‌گیری تصویر برند مناسب از کسب‌وکارتان ارزش ویژه برند شما را نیز افزایش می‌دهد.

به‌واقع مسئولیت اجتماعی شرکتی هم ارزش ویژه برند مصرف‌کننده محور را ارتقا خواهد داد و هم به افزایش ارزش ویژه برند مالی شما کمک می‌کند و علاوه بر این ارزش برند کارمند‌محور شما را دستخوش تغییر مثبت خواهد کرد. همچنین مسئولیت اجتماعی شرکتی سودآوری بیشتر، رشد فروش بالاتر ، بهره‌وری کارکنان را نیز به دنبال خواهد داشت. برخی تحقیقات علمی در این زمینه نشان می‌دهد کسب‌وکار‌هایی که مسئولیت اجتماعی شرکتی پایین‌تری دارند در عرصه رقابت نسبت به شرکت‌هاییی که مسئولیت اجتماعی شرکتی بالاتری دارند، عقب‌مانده‌ترند؛ بنابراین گزاره «مسئولیت اجتماعی شرکتی» تکنیکی برای پیروزی در ماراتن کسب‌وکار‌ها را هرگز فراموش نکنید.

معیارهای اندازه‌گیری مسئولیت اجتماعی شرکتی

اگر می‌خواهید مسئولیت اجتماعی کسب‌وکار خود را اندازه‌گیری کنید حتماً سه مؤلفه شهروندی، نظارت و محل‌کار را مد نظر داشته باشد. در بعد شهروندی باید میزان همکاری کسب‌وکارتان با دولت، انجمن‌های محلی و در مجموع انجام مسئولیت‌های محیطی و اجتماعی را بررسی کنید. در بعد نظارت انجام کسب‌وکار به شیوه‌ای منصفانه و شفاف مورد توجه قرار گیرد و در نهایت در بعد محل‌کار برخورد احترام آمیز با کارمندان و پرداخت منصفانه حقوق و دستمزد و سایر موارد مرتبط باید مورد ارزیابی باشد. شما می‌توانید با توجه به چهار حوزه مسئولیت اقتصادی، قانونی، اخلاقی و اختیاری هم مولفه‌های قابل اندازه‌گیری دیگری را وارد ابعاد فوق نمایید.

جمع‌بندی

بازار رقابتی امروز به‌مثابه جنگ عمل به مسئولیت‌ها و وعده‌هاست؛ این جنگ، جنگ برندهای درگیر در این رقابت است. مارتن نفس‌گیر کسب‌وکارهاست. مسئولیت اجتماعی شرکتی برگ برند شما در این جنگ است. شما می‌توانید با عمل به مسئولیت اجتماعی شرکتی علاوه بر رفع تهدیدها، مزیت‌های رقابتی جدید را برای کسب‌وکارتان خلق کنید. در میدان ماراتن کسب‌وکارها مزیت‌های جدید فروش بیشتر، سودآوری بیشتر و وفاداری بیشتر به‌دنبال خواهد داشت اما توجه داشته باشد که هیچ مزیتی پایدار نیست بنابراین عمل به مسئولیت اجتماعی شرکتی یک تکنیک دائمی برای پیروزی در ماراتن کسب‌وکارهاست.

بیشتر بخوانید: رابطه فرهنگ سازمانی و نوآوری در سازمان‌های رسانه‌ای