این روزا تازه نتیجه آزمون ارشد اعلام شده و خیلیها برای انتخاب رشته باید اقدام کنن. اون چیزی که پیش روی دوستان مدیریت رسانهای من برای انتخاب رشتهس، انتخابهای بسیار محدودیه. تنها سه دانشگاه دولتی تهران، صداوسیما و علامه طباطبائی دانشجوی مدیریت رسانه میگیره؛ البته خب باز خدا رو شکر که هر سه دانشگاه هم در دوره روزانه و هم شبانه دانشجو قبول میکنن که باعث میشه ظرفیتها افزایش پیدا کنه. تو دفترچه انتخاب رشته امسال (1398) بهجز دانشگاه غیرانتفاعی سوره، دانشگاه غیرانتفاعی دیگهای ویژه طلاب دانشجو قبول میکنه. در کنار اینها دانشگاه پیام نور هم دانشجوی کارشناسی ارشد میگیره و پردیس دانشگاه تهرانم همینطور.
تو مطلبی که درباره چرایی مدیریت رسانه نوشتم، توضیح دادم که اصولاً ما چرا باید مدیریت رسانه رو بهعنوان یک رشته جدا در نظر بگیریم. با این حال مسئلهای که کماکان وجود داره اینه که رویکردهای دانشگاههای مختلف چه تو ایران چه تو دنیا به مدیریت رسانه کاملاً متفاوته؛ شاید جالب باشه بدونید که در قاره آسیا دانشگاههایی که رشته مدیریت رسانه رو ارائه میدن رویکرد ارتباطاتیشون به رویکرد مدیریتیشون میچربه؛ دقیقا در نقطه مقابلش دانشگاههای آمریکا و اروپا قرار دارند که رویکرد مدیریتی پررنگتر از رویکرد ارتباطاتیه. اگر بخوام آماری بگم، شاید جالب باشه براتون که بگم 44 درصد دروس 21 دانشگاهی که در حال حاضر دارن مدیریت رسانه رو در آسیا ارائه میدن، ارتباطاتیه و تنها 28 درصد دروس مدیریتی، البته خب دروس اقتصادی هم بهعنوان دروس پررنگ رشته در رده سوم قرار میگیره.
تا قبل از بازنگری رشته مدیریت رسانه توی ایران یعنی همین دو سال پیش (1396)، دروس و برنامه آموزشی مدیریت رسانه ما مثل سایر کشورهای آسیایی یک رویکرد ارتباطاتی داشت، اما با بازنگری انجام شده و چاپ کتاب انگلیسی کریکولوم آموزشی ایران در مدیریت رسانه که به همت اساتید دانشگاه تهران انجام شد، مدیریت رسانه در ایران هم به رویکرد اروپایی و آمریکایی نزدیکتر شد (البته کریکولوم جدید ایران واقعا اونقدر قوی هست که بتونه مرجعی باشه برای دانشگاهای خارجی). تو این برنامه آموزشی صریحاً تأکید شده که مدیریت رسانه دارای رویکرد اقتصادیه.
با این حال هنوزم در ایران با وجود اینکه همه دانشگاهها یک برنامه آموزشی رو ارائه میدن، رویکردها نسبت به رشته متفاوته. دانشگاه تهران در دانشکده مدیریت و ذیل گروه بازرگانی رشته مدیریت رسانه رو ارائه میده، دانشگاه صداوسیما در دانشکده ارتباطات و رسانه و ذیل گروهی به همین نام مدیریت رسانه رو ارائه میکنه و همچنین در دانشکده علامه طباطبائی در حال حاضر رشته مدیریت رسانه در دانشکده ارتباطات و ذیل گروه روزنامهنگاری قرار داره. دانشگاه سوره هم که کاملاً رویکردی ارتباطاتی داره و در دانشکده ارتباطاتش این رشته رو ارائه میده.
صداوسیما علاوه بر داشتن رویکرد اقتصادی به مدیریت رسانه ملی، رویکردی داره که رسانه رو بهعنوان یک پدیده انسانواره و با اقتضائات مدیریتی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی میبینه؛ دانشگاه علامه طباطبائی بهطوری کلی نگاه ویژهای به رسانههای جمعی و همچنین در دورههای اخیر به رسانههای نوین داره؛ البته در این دانشگاه موضوع مدیریت محتوا خیلی جدیتر از موضوع مدیریت اقتصادی رسانه است؛ و در نهایت در دانشگاه تهران کاملاً رویکرد اقتصادی دنبال میشه، در دانشگاه تهران دیدگاه اینه که چطور به عنوان یک مدیر سازمان رسانهای، بتونیم برای سازمانمون مدل کسبوکار تعریف کنیم و توضیحات مفصلی که در این زمینه وجود داره و در دست نوشتههای بعدی راجعبشون توضیح میدم. با همه این توضیحات شاید دم انتخاب رشته اون چیزی که مهمه بدونید، جواب دادن به این سؤاله که شما از مدیریت رسانه چی میخواید؟ به شدت پیشنهاد میکنم مطلب چرایی مدیریت رسانه رو بخونید و بعد به سؤالتون جواب بدین. اونوقت که میتونید رویکرد درست و دانشگاه درست رو انتخاب کنید.