شاید بد نباشه یک کتاب فارسی جدید در حوزه رشته مدیریت رسانه رو معرفی کنم. تو نوشتههای قبلی بارها تأکید کردم مدیریت رسانه یک رشته گسترده، یک میان رشتهای و از همه مهمتر یک رشته نو هستش. منابع تو این رشته واقعاً کمه و خدا رو شکر اساتید ایرانی با ترجمه و تألیف کتابهای جدید و خوب دارن بنیه این رشته رو در داخل کشور تقویت میکنن.
از معرفی مدیریت رسانه تا کارآفرینی رسانهای در کتاب مدیریت رسانه
یکی از کتابهایی که اخیراً و در سال 1397 چاپ شده و منبع آزمون داخلی دکتری مدیریت رسانه دانشگاه تهرانم بود، کتابیه با عنوان «مدیریت رسانه: مفاهیم، رویکردها و نظریهها» از انتشارات دانشگاه تهران. این کتاب توسط اساتید مدیریت رسانه همین دانشگاه یعنی آقای دکتر روشندلاربطانی، آقای دکتر شریفی و خانم دکتر لبافی نوشته شده. این کتاب 11 فصل مختلف داره و به نظر من ویژگی خیلی مثبتش اینه که به اصلیترین حوزههای مدیریت رسانه پرداخته؛ با این حال بخش زیادی از کتاب با استنباط از کتاب مدیریت شرکتهای رسانهای چارلز و براون (2016) نوشته شده که خود نویسندهها به این موضوع اشاره کردن.
یکی از نقاط قوت این کتاب معرفی کامل رشته مدیریت رسانه س. نویسندگان این کتاب در فصل اول حوزه مطالعاتی رشته مدیریت رسانه رو با مرور تاریخچه رشته، رویکردها نسبت به رشته و … معرفی کردن و با بیان اختصاصات صنعت رسانه که از طریق منابع مختلف به اون پرداخته شده، تکلیف خودشون رو با اینکه مدیریت رسانه چی هست روشن کردن و همین جذابیتهای بیشتری به کتاب میده؛ فصل دوم کتاب راجع به محصولات رسانهای هست؛ مهمترین بخش این فصل معرفی سه بعد اقتصادی محصولات رسانهای یعنی کالاهای اطلاعاتی، کالاهای دوگانه و کالاهای خلاقانه است و در ادامه هم ویژگی مدیریتی محصولات رسانهای معرفی شده.
فصل سوم اما یکی از جذابترین فصلهای کتابه؛ جایی که مخاطب-مشتری تعریف میشه و توضیح داده میشه که در رسانهها مخاطب مشتری میتونه بهعنوان محصول، بهعنوان مصرفکننده و بهعنوان تولیدکننده در نظر گرفته بشه. فصل چهارم کتاب به مدیریت استراتژیک رسانه پرداخته و رویکردهای مختلف در این زمینه رو توضیح میده؛ در این فصل مبنای تجزیهوتحلیل رقابت در بازارهای رسانهای شرح داده شده و به خوبی نظریههای مدیریت استراتژیک رسانه تبیین میشه.
فصل پنجم با عنوان «صنعت رسانه» نامگذاری شده که در اون رویکرد اکولوژی سازمانی و سازمان صنعتی و زیرمجموعههای هر کدوم از این رویکردها معرفی میشه. فصل ششم در مورد بازار رسانه است که موضوعاتی مثل مدلهای کسبوکار، استراتژی رقابت، برندسازی رسانه و … میپردازه؛ به نظر من که این فصل میتونست توضیحات روانتری داشته باشه. فصل هفتم مربوط به رسانههای اجتماعی و مدیریت رسانههای اجتماعیه؛ البته توضیحات این فصل خیلی زیاد نیست و سعی شده فقط مروری داشته باشه بر رسانههای اجتماعی که به نظر من برای آشنایی کافیه.
فصل هشتم همگرایی رسانه است؛ همگرایی رسانه یکی از موضوعات مهم صنعت رسانه محسوب میشه که هنوزم مقالات متعددی راجع به اون نوشته میشه. تو این بخش روند همگرایی توضیح داده شده و 5 نوع همگرایی مورد بحث قرار گرفته. رفتار سازمانی در سازمانهای رسانهای موضوع فصل نهم کتابه؛ من این فصل رو خیلی دوست داشتم، شاید دلیلش علاقه من به مباحث رفتار سازمانی باشه با این حال اونقدر مباحث رفتار سازمانی جدی و زیاده که یک فصل از یک کتاب تنها میتونه روزنهای باشه که اون طرفش یک دنیای عجیب و غریب و قشنگه. خلاقیت، رهبری و انگیزش از جمله مفاهمیی هست که در این فصل راجعبهشون نوشته شده.
فصل دهم «اقتصاد رسانه»؛ تو این فصل راجع به ویژگیهای اقتصادی رسانهها بحث شده و نظریههای مختلف راجع به ادغام، مالکیت، اهرمهای مالی و سهام تبیین شده. معتقدم میشد این فصل روانتر نوشته بشه. و در نهایت فصل یازدهم که به کارآفرینی رسانه میپردازه؛ این فصل حوزه بکر کارآفرینی رسانه رو معرفی میکنه و دو دیدگاه خلق فرصت و کشف فرصت در کارآفرینی رسانه رو مورد بحث قرار میده. همچنین این فصل راجع به ویژگیهای کارآفرینان رسانهای بحث میکنه و به محیط نوآورانه صنعت رسانه میپردازه.
جای خالی تحقیقات داخلی مدیریت رسانه در کتاب
من سعی کردم اجمالاً کتاب رو معرفی کنم؛ لابلای معرفی هم برخی نقدها و نقاط قوت کتاب رو گفتم با این حال شاید جدیترین نقد من به کتاب عدم پرداختن به تحقیقات داخلیه. خیلی از بخشهای این کتاب به معرفی حوزههای مطالعاتی میپردازه اما جای مرور تحقیقات داخلی کاملاً حس میشه. نسخه اول این کتاب اشکالات ویرایشی هم داره که با توجه به شکل اشکالات میشه تشخیص داده نرمافزار ویراستاری و بیدقتی ویراستار اون رو بهوجود آورده. نقد دیگهای هم که از نظر من به این کتاب وارده انتخاب ترجمه نامناسب برای برخی کلمات انگلیسیه. با همه این تفاسیر پیشنهاد میکنم این کتاب رو حتماً حتماً بخونید؛ من این کتاب رو «منبع ارزشمند فارسی برای رشته مدیریت رسانه» معرفی میکنم. ضمناً فیدیبو نسخه الکترونیکی این کتاب رو داره که کار خوندنش رو راحتتر هم میکنه.